પાણી વિના જીવી શકતો રણકાચબો

કાચબો એ જળચર પ્રાણી ગણાય છે. પરંતુ મોટા ભાગના કાચબા ઉભયજીવી એટલે કે પાણી તેમજ જમીન એમ બંનેમાં રહે છે. તેમાંય ઉત્તર અમેરિકામાં જોવા મળતો રણકાચબો તો પાણી વિના પણ ઘણા દિવસ જીવી શકે છે.

અમેરિકાના કેલિફોર્નિયાનો રાજ્યકાચબો છ ઇંચ ઊંચો અને ૯ થી ૧૫ ઇંચ લાંબો છે. આ કાચબો ૮૦ વર્ષ સુધી જીવે છે. તેની પીઠ પરનું કવચ લીલા રંગનું અને ઘુમ્મટની જેમ વધુ ઉપસેલું હોય છે. તેના પગ ચપટાં નહોરવાળા હોય છે કે જેથી જમીન ખોદીને દર બનાવી શકે છે. આ કાચબા રણમાં થતી થોર જેવી વનસ્પતિ ખાઈને જીવે છે.

રણકાચબા પ્રચંડ ગરમી સહન કરી શકે છે અને ગરમીથી બચવા જમીનમાં ઊંડા દર ખોદી ભૂગર્ભમાં ચાલ્યા જાય છે. ઉનાળાના ત્રણથી ચાર મહિના તે ૬ ફૂટ ઊંડા દરમાં ભરાઈને સુષુપ્તાવસ્થામાં રહે છે. રણમાં પાણીની અછત હોય એટલે આ કાચબાને પાણી વિના જ ચાલાવી લેવાની કુદરતી બક્ષિસ છે. તેના શરીરમાં તે પાણીનો સંગ્રહ કરી રાખે છે.